Tại Tuyên Quang, tình trạng xe quá hạn đang chờ được đăng kiểm tuy không lớn nhưng cũng đang gây ra sự trì trệ nhất định. Lượng phương tiện từ các tỉnh thành chuyển về Tuyên Quang để đăng kiểm khiến cho các trung tâm đăng kiểm quá tải. Có xe quá hạn từ tháng 2 nhưng khi tới trung tâm đăng kiểm xếp hàng và được thông báo khoảng tháng 4 mới đến lượt. Hiện tại số phương tiện quá hạn, đến hạn trong tháng 3 và sắp đến hạn của doanh nghiệp tại thành phố Tuyên Quang, các huyện Yên Sơn, Sơn Dương, Hàm Yên, Chiêm Hóa khá lớn. Các trung tâm đăng kiểm của tỉnh đang tập trung tối đa nhân lực, thời gian cả thứ bảy, chủ nhật để kiểm định phương tiện cho người dân và doanh nghiệp… Trước tình trạng này, nhiều doanh nghiệp đã kiến nghị cơ quan quản lý cũng như trung tâm đăng kiểm tạo điều kiện đăng kiểm cho các phương tiện hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, hạn chế thiệt hại do phương tiện phải dừng hoạt động do phải chờ đăng kiểm. 

Tình trạng quá tải đang là thực trạng chung của các trung tâm đăng kiểm trên cả nước. Nguyên nhân gây ra sự việc trên xuất phát từ việc hàng loạt các trung tâm đăng kiểm trên cả nước phải ngừng hoạt động do sai phạm. Trên thực tế, nhưng sai phạm này dã diễn ra từ lâu nhưng phải tới khi công an vào cuộc, khởi tố gần 500 người và đã bắt tạm giam hơn 300 cán bộ, nhân viên của 70 trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc, thì câu chuyện về đăng kiểm mới thật sự nóng. Hàng chục trung tâm kiểm định xe cơ giới bị đóng cửa; nhiều trung tâm hoạt động trong bối cảnh thiếu nhân sự. Và hệ lụy của sự việc này mới thật sự khủng hoảng, gây xáo trộn cuộc sống, kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực vận tải. Tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, lượng phương tiện phải tạm dừng hoạt động, chờ được đăng kiểm lên tới hàng trăm nghìn, khiến ngành vận tải hàng hóa bị thiệt hại không nhỏ.

Nguyên nhân của hàng loạt các sai phạm trên được các cơ quan chức năng chỉ rõ. Trước hết là do sự buông lỏng trong quản lý, khiến cho việc đăng kiểm phương tiện xe cơ giới ở hầu hết các trung tâm đăng kiểm đã không được thực hiện một cách minh bạch, chặt chẽ, đúng quy định. Không ít phương tiện đã quá cũ nát, không còn đảm bảo an toàn kỹ thuật nhưng vẫn được đăng kiểm và lưu thông trên đường. Lại có không ít phương tiện, nhất là các xe ô tô tải, các chủ phương tiện đã hoán cải, cơi nới tăng tải trọng “Thay đổi kết cấu” không còn đúng với kỹ thuật ban đầu, nhưng vẫn được đăng kiểm và lưu thông bình thường. Những phương tiện như vậy đã gây ra rất nhiều hệ lụy, mất an toàn giao thông, gây ô nhiễm môi trường và làm hư hỏng hệ thống hạ tầng. Đó là chưa kể tới việc nhiều chủ phương tiện tự ý thay đổi kết cấu, độ đèn quá sáng, không đảm bảo an toàn kỹ thuật, khi lưu thông ban đêm gây nguy hiểm cho các phương tiện ngược chiều. Thế nhưng khâu đăng kiểm vẫn qua. 

Thứ hai là việc quy định phương tiện kiểm định; thời hạn kiểm định chưa thật sự hợp lý, cũng như việc xử lý phương tiện hết hạn sử dụng chưa được thực hiện nghiêm. Tình trạng đó đã góp phần làm gia tăng nhu cầu kiểm định phương tiện của người dân và doanh nghiệp, vượt năng lực của các trung tâm đăng kiểm. Đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân dẫn đến vi phạm tại các trung tâm đăng kiểm. 

Hiện nay, khi sự thật được phanh phui và xử lý, công tác quản lý đăng kiểm bị siết chặt thì các trung tâm đăng kiểm lại xử lý một cách cứng nhắc. Câu chuyện dở khóc, dở cười cho không ít chủ phương tiện, khi họ nâng cấp chiếc xe của mình để đảm bảo an toàn hơn khi lưu thông, như việc thay đèn cho xe cùng loại, nhưng đời mới cho xe đời cũ lại bị cho là thay đổi kết cấu. Hoặc khâu nhận dạng, kiểm tra tổng quát phương tiện cũng có nhiều vấn đề đáng phải bàn... Đó cũng là nguyên nhân khiến lượng phượng tiện đến hạn đăng kiểm bị dồn ứ càng lớn.

Theo ý kiến của người dân và chuyên gia, để gỡ nút thắt đăng kiểm, cần sửa đổi Thông tư 16/2021, cùng với đó là quy định miễn kiểm định lần đầu đối với phương tiện mới sản xuất. Đây cũng là ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Ngoài ra, ý kiến của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cho rằng, cần đồng thời nghiên cứu hạn đăng kiểm xe cơ giới theo thời gian hay theo số km. Vì xe kinh doanh, dịch vụ khác với xe gia đình. Ví dụ, cùng khoảng thời gian 1 năm, xe dịch vụ, kinh doanh có thể chạy số km gấp 5, 6 lần số km xe gia đình. 

Câu chuyện đăng kiểm xe cơ giới thêm một lần nữa cho thấy công tác quản lý nhà nước còn nhiều việc phải làm và thay đổi. Trước hết cần rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật, để mọi hoạt động quản lý xã hội diễn ra minh bạch, thông thoáng và chặt chẽ.