Thỏa thuận đạt được vào ngày 13-12, sẽ được công bố trong một cuộc họp báo của Thủ tướng Olaf Scholz, Bộ trưởng Kinh tế Robert Habeck và Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner. Thủ tướng Scholz cũng dự kiến ​​sẽ phát biểu trước quốc hội ngay sau đó.

Tháng trước, Tòa án tối cao Đức ra phán quyết cho rằng, chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz đã vi phạm các quy định nợ công khi chuyển khoản ngân sách gần 60 tỷ euro, chưa sử dụng dành cho hỗ trợ đại dịch Covid-19 sang quỹ dành cho chống Biến đổi Khí hậu. Phán quyết này đã tạo ra khoảng cách tài chính ngay lập tức lên tới 17 tỷ euro cho ngân sách năm 2024.

Cuộc khủng hoảng xảy ra vào thời điểm nền kinh tế Đức đang gặp khó khăn và làm dấy lên lo ngại rằng các khoản trợ cấp khổng lồ để thu hút đầu tư nước ngoài có thể bị cắt, làm trì hoãn các kế hoạch quan trọng trong kế hoạch chuyển đổi sang trung hòa carbon của nước này.

Trên thực tế, đây là một cuộc khủng hoảng chống nợ, xoay quanh những bàn cãi về một đạo luật của Đức, được gọi là "phanh nợ", nhằm hạn chế số tiền vay mới mà chính phủ được phép thực hiện để giới hạn thâm hụt ngân sách ở mức 0,35% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Luật này được ghi trong hiến pháp kể từ khi Thủ tướng Angela Merkel đưa ra năm 2009 và là vấn đề “đức tin” đối với phe bảo thủ, những người đã kiện vụ việc ra tòa.

Với dân số đang già đi, những người bảo thủ lập luận rằng việc tạo gánh nặng cho thế hệ trẻ bằng việc vay mượn nhiều hơn sẽ là vô trách nhiệm. Tuy nhiên, các nhà phê bình coi quy định này là nỗi ám ảnh của người Đức đang cản trở tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế đầu tàu EU. Quy tắc này đã bị đình chỉ kể từ năm 2020 do đại dịch Covid-19 và cuộc khủng hoảng năng lượng do cuộc chiến của Nga với Ukraine gây ra.

Việc phanh nợ lẽ ra sẽ quay trở lại trong năm nay cho đến khi phán quyết của tòa án buộc chính phủ phải tạm thời dừng quy định này một lần nữa. Đảng Dân chủ Xã hội của Thủ tướng Scholz đã kêu gọi gia hạn đình chỉ quy định vào năm 2024 để cho phép chi tiêu nhiều hơn, theo một nghị quyết được nhất trí thông qua tại đại hội đảng ngày 9-12.

Thông tin chi tiết về thỏa thuận ngân sách vẫn chưa rõ ràng. Thỏa thuận này là một dự thảo đề xuất, vẫn cần được các thành viên của đảng cầm quyền thảo luận và thông qua tại quốc hội. Dự kiến nó sẽ có hiệu lực vào đầu tháng 1-2024.

Dự thảo thỏa thuận được đưa ra ngay trước khi Thủ tướng Scholz chuẩn bị bay tới Brussels, Bỉ vào chiều 13-12 để dự hội nghị thượng đỉnh EU-Tây Balkan, cũng như hội nghị thượng đỉnh quan trọng của các nhà lãnh đạo EU diễn ra trong hai ngày 14 và 15-12. Ở đó, các nhà lãnh đạo sẽ hướng đến việc nhất trí mở các cuộc đàm phán gia nhập EU của Ukraine và cung cấp thêm tài trợ quốc phòng cho Kiev. Các nhà lãnh đạo cũng phải đạt được thỏa thuận ngân sách về chi tiêu của EU trong những năm tới.