Nhà văn hóa thôn Nà Vài, xã Thổ Bình (Lâm Bình) được hoàn thành, đưa vào sử dụng từ tháng 7-2022.

Đầu tháng 7-2022, nhà văn hóa thôn Nà Vài, xã Thổ Bình (Lâm Bình) có sức chứa 150 chỗ ngồi, khu thể thao rộng rãi đã hoàn thành, đưa vào sử dụng. Ngắm nhìn công trình khang trang, bề thế, bà Vũ Thị Vân, Bí thư Chi bộ thôn không giấu nổi niềm vui: từ lâu, thôn mong muốn có nhà văn hóa để làm nơi hội họp, tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể thao. Được sự quan tâm của Đảng, hỗ trợ của Nhà nước, công trình hoàn thành với trị giá 1 tỷ đồng. Nhà văn hóa thôn đã được trang bị đầy đủ bàn, ghế ngồi, các trang thiết bị phục vụ cho sinh hoạt của thôn bản.

Từ khi có nhà văn hóa, những cuộc hội họp của các đoàn thể được tổ chức thường xuyên và có chiều sâu hơn, các hộ dân đến dự đông đủ hơn. Các phong trào văn hóa, thể thao sôi nổi hơn, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào DTTS.
Tính đến hết tháng 3-2023, nhà văn hóa thôn Nà Vài là 1 trong 4 nhà văn hóa hoàn thành, bàn giao, đưa vào sử dụng theo Dự án 4, Dự án 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, đạt 7,7% kế hoạch năm 2022.

Theo Quyết định số 428/QĐ-UBND, ngày 1/7/2022 của UBND tỉnh, toàn tỉnh có 52 nhà văn hóa được xây dựng mới, nâng cấp, sửa chữa với tổng kinh phí gần 15,58 tỷ đồng theo Dự án 4, Dự án 6. Trong đó, xây dựng mới 48 nhà; nâng cấp, sửa chữa 4 nhà trên địa bàn 6 huyện. Việc hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa gắn với sân thể thao và khuôn viên theo Nghị quyết 88/NQ-HĐND, ngày 21/12/2021 của HĐND tỉnh.

Có thể khẳng định, tiến độ xây dựng nhà văn hóa thôn trên địa bàn tỉnh còn rất chậm. Bên cạnh nguyên nhân do phê duyệt kinh phí chậm thì khó khăn lớn nhất là huy động, phát huy nội lực từ đồng bào DTTS.

Ông Hoàng Hùng Chảnh, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Na Hang cho biết, những thôn được hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa giai đoạn này là thôn đặc biệt khó khăn, xuất phát điểm rất thấp, chưa bố trí được quỹ đất xây dựng nhà văn hóa. Thực hiện phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ” theo Nghị quyết 88/NQ-HĐND, thôn được Nhà nước đầu tư 300 triệu đồng xây dựng nhà văn hóa. Trong khi đó, dự toán xây dựng 1 nhà văn hóa thôn đảm bảo yêu cầu đề ra ít nhất từ 450 triệu đồng trở lên. Năm 2022, huyện có 2 nhà văn hóa thôn Phiêng Nghịu, Nà Lin của xã Yên Hoa được phê duyệt xây dựng mới. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, cả 2 nhà văn hóa chưa xây dựng được.

Mặt bằng xây dựng nhà văn hóa thôn Làng Đung, xã Công Đa (Yên Sơn) vừa hoàn thành, chuẩn bị xây dựng.

Dẫn chúng tôi đến địa điểm xây dựng nhà văn hóa thôn vừa được san ủi, ông Hoàng Văn Tài, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác mặt trận thôn Làng Đung, xã Công Đa (Yên Sơn) cho biết, thôn có 83 hộ, trên 70% là hộ nghèo, cận nghèo. Cấp ủy, chính quyền xã hết sức quan tâm, vận động Công ty Lâm nghiệp huyện Yên Sơn chuyển nhượng 2.000 m2 để xây dựng nhà văn hóa thôn.

Bên cạnh sự thuận lợi thì còn nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện. Nhà văn hóa được phê duyệt với diện tích 80 chỗ ngồi, dự kiến kinh phí khoảng 430 triệu đồng. Theo tính toán ban đầu, giá nguyên vật liệu chở đến tận chân công trình đã đắt gấp 3 lần so với giá tại các nơi khác thuận lợi hơn.

Thôn đang vận động mỗi hộ đóng góp 1,5 triệu đồng, chia thành 2 lần. Mặc dù người dân đồng lòng và mong sớm có nhà văn hóa nhưng tiến độ nộp tiền vẫn còn chậm. Thôn thu được khoảng trên 40 triệu đồng, trong đó chi trả san lấp mặt bằng 30 triệu đồng.

Năm 2023, toàn tỉnh sẽ xây dựng mới 47 nhà, nâng cấp, sửa chữa 8 nhà văn hóa thôn theo Dự án 4, Dự án 6. Nguồn vốn xây dựng được lồng ghép với các nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia khác. UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương tăng cường tuyên truyền bằng nhiều hình thức về chủ trương, chính sách xây dựng nhà văn hóa đến đồng bào DTTS. Các cơ quan, ngành chuyên môn của tỉnh tăng cường phối hợp tổ chức kiểm tra chuyên đề nội dung xây dựng nhà văn hóa thôn, gắn với sân thể thao và khuôn viên tại các địa phương.

UBND các huyện tăng cường chỉ đạo, vận động các tổ chức, cá nhân ủng hộ, hỗ trợ kinh phí để thực hiện dự án. Đồng thời, chủ động đề xuất, cân đối, bố trí nguồn vốn ngân sách huyện theo kế hoạch để đầu tư, hỗ trợ xây dựng mới, nâng cấp sửa chữa nhà văn hóa thôn đảm bảo hoàn thành mục tiêu, kế hoạch năm 2022, năm 2023.