Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, Đảng ta đặc biệt coi trọng công tác “đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đi đôi với việc củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên”. (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1,  trang 40-41). Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên vẫn còn những hạn chế phải khắc phục: “Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số tổ chức cơ sở đảng còn thấp. Công tác rèn luyện, quản lý đảng viên ở một số nơi chưa được quan tâm đúng mức, còn thiếu chặt chẽ; có nơi buông lỏng sinh hoạt đảng, chất lượng sinh hoạt chưa cao, sinh hoạt chi bộ ở nhiều nơi vẫn còn hình thức; tính chiến đấu trong tự phê bình và phê bình còn yếu. Một số tổ chức cơ sở đảng, một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức chưa gương mẫu”. (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII,  tập 1, trang 91-92). Trong công tác phát triển đảng viên, một số nơi còn có biểu hiện chạy theo số lượng, chưa coi trọng đúng mức chất lượng, chưa quan tâm đúng mức đến việc giáo dục quần chúng, nâng cao trình độ giác ngộ chính trị.

Để khắc phục những hạn chế trên, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục xác định đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả phải “đi đôi với việc củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên. Đặc biệt, coi trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cán bộ - nội dung then chốt trong công tác xây dựng Đảng”. (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, trang 42).

Nhận thức rõ toàn bộ sức mạnh, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng đều được tạo thành từ mỗi đảng viên, trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, Đảng xác định cần tiếp tục tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng lý tưởng, nhân sinh quan cách mạng; chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng những đoàn viên ưu tú, trưởng thành trong lao động, học tập, nghiên cứu khoa học, trong lực lượng vũ trang; quan tâm phát triển đảng viên là công nhân, trí thức, doanh nhân để tạo nguồn cán bộ cho hệ thống chính trị các cấp. Đẩy mạnh phát triển về số lượng và nâng cao chất lượng đảng viên ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo theo phương châm “Ở đâu có dân thì ở đó có đảng viên”. Tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện, quản lý đảng viên; thường xuyên sàng lọc, đưa những đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng. Đặc biệt, Đại hội XIII của Đảng cũng xác định quan điểm “cần có chính sách khuyến khích và cơ chế phù hợp bảo vệ những cán bộ, đảng viên có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc của Đảng và pháp luật của Nhà nước, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn thử thách và quyết liệt hành động vì lợi ích chung” (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, trang 42).

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Sức mạnh vô địch của Đảng là ở tinh thần kỷ luật tự giác, ý thức tổ chức nghiêm chỉnh của cán bộ và đảng viên”. Hơn khi nào hết, trong giai đoạn hiện nay, để nâng cao năng lực lãnh đạo của các tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên, mỗi đảng viên cần phải chấp hành nghiêm Điều lệ của Đảng và pháp luật của Nhà nước.