Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu tại cuộc họp.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, trong 9 tháng năm 2023, giá cả thị trường trong nước cơ bản ổn định, lạm phát đang được kiểm soát và theo xu hướng giảm dần. Thị trường các mặt hàng thiết yếu không có biến động bất thường, nguồn cung được bảo đảm, giá cả hàng hóa cơ bản ổn định diễn biến theo đúng với kịch bản điều hành giá của Ban Chỉ đạo điều hành giá của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra.

Trên cơ sở mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm, tổng hợp thông tin và cập nhật dự báo xu hướng các mặt hàng quan trọng thiết yếu là trọng tâm của công tác quản lý điều hành giá trong năm 2023, tổng hợp các thông tin đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước về các yếu tố tác động đến lạm phát của năm 2023, Bộ Tài chính cập nhật 2 kịch bản lạm phát.

Theo đó, kịch bản 1, dự báo CPI bình quân năm 2023 tăng khoảng 3,2% so với năm 2022. Kịch bản 2, CPI bình quân năm 2023 tăng khoảng 3,6% so với năm 2022. Bộ Tài chính dự báo CPI bình quân năm 2023 tăng trong khoảng 3,2-3,6%. Tổng cục Thống kê dự báo CPI bình quân trong khoảng 3,3-3,6%. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng dự báo lạm phát bình quân năm 2023 tăng trong khoảng 3,4% (dao động khoảng 0,3%).

Theo ước tính của Bộ Tài chính, nếu giả định CPI các tháng còn lại đều tăng một tỷ lệ như nhau so với tháng trước thì trong 3 tháng còn lại, CPI mỗi tháng so với tháng trước còn dư địa tăng khoảng 2,58% để CPI bình quân năm 2023 tăng 4,5% so với năm 2022… Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính dự báo các yếu tố tác động và đề xuất các giải pháp điều hành giá trong thời gian tới.

Tại cuộc họp, đại diện các bộ ngành cũng trao đổi làm rõ thêm các nội dung liên quan đến công tác quản lý, điều hành giá dịch vụ y tế, giáo dục, tỷ giá, tín dụng và một số mặt hàng thiết yếu như: Xăng dầu, điện, khí hóa lỏng, lương thực, thực phẩm, vật liệu xây dựng, dịch vụ vận tải…

Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho rằng, các chỉ số hiện tại cho thấy tình hình tương đối “dễ chịu” để thực hiện các mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, khi chỉ số chung CPI được kiềm chế ở mức thấp, các bộ, ngành cần chủ động hơn để điều chỉnh giá các mặt hàng nhà nước quản lý hoặc các dịch vụ công đang triển khai lộ trình cho phù hợp, hiệu quả.

Theo Thứ trưởng, năm 2024, công tác quản lý, điều hành giá sẽ chịu sức ép rất lớn hơn, do tác động của việc triển khai thực hiện lộ trình cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW và điều chỉnh giá một số mặt hàng, dịch vụ do nhà nước quản lý như y tế, giáo dục, điện... Do đó, các bộ, ngành cần phải tính toán kỹ đánh giá tác động để đề xuất mức điều chỉnh phù hợp.

Cung cấp thêm số liệu, thông tin về bức tranh lạm pháp chung của thế giới và các nước trong khu vực, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho rằng: Chỉ số CPI của chúng ta đang ở mức khá tốt, không quá cao và cũng không quá thấp. Đây là kết quả của sự chỉ đạo điều hành để vừa bảo đảm ổn định đời sống cho nhân dân vừa hỗ trợ cho tăng trưởng, phát triển kinh tế. Tổng cục Thống kê cũng đề xuất các bộ, ngành cần chủ động hơn nữa trong việc xây dựng kịch bản điều hành giá (có thể theo quý hoặc theo lộ trình) đối với các mặt hàng, dịch vụ nhà nước quản lý ngay từ đầu năm theo tinh thần “chuẩn bị từ sớm, từ xa”, đồng thời thường xuyên cập nhật kịch bản để sẵn sàng triển khai các giải pháp điều hành giá kịp thời, hiệu quả…

Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh trong tháng 9 và 9 tháng năm 2023, thị trường hàng hóa trên thế giới có nhiều biến động do tác động của nhiều yếu tố về kinh tế, chính trị thế giới. Các cuộc xung đột đã gây ảnh hưởng lớn đến chuỗi cung ứng cũng như sức cầu của nền kinh tế toàn cầu. Nhiều nền kinh tế vẫn tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt, neo ở lãi suất cao, tạo các yếu tố rủi ro trên thị trường tiền tệ. Sức cầu yếu và lạm phát của các nước ít nhiều đã hạ nhiệt nhưng còn ở mức cao tác động đến thị trường trong nước.

Trong bối cảnh đó, mặt bằng giá cả hàng hóa trong nước vẫn giữ được ổn định, đến thời điểm hiện tại, chúng ta có thể đạt được các mục tiêu Quốc hội giao về điều hành giá, quản lý lạm phát.

Phân tích nguyên nhân của các kết quả đã đạt được, lấy ví dụ về tương quan giữa tăng trưởng tín dụng với tăng trưởng của nền kinh tế… Phó Thủ tướng nhấn mạnh “chúng ta đã chủ động, linh hoạt, đảm bảo cân đối được cung - cầu hàng hóa trong nước trong điều hành kinh tế”. Bên cạnh đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ điều hành hết sức linh hoạt, quyết liệt, hiệu quả, Ban Chỉ đạo điều hành giá đề xuất, tham mưu kịp thời. Các ngành, các cấp đã vào cuộc đồng bộ, hiệu quả trong việc kiểm soát giá cả, cung ứng hàng hóa cũng như triển khai các biện pháp quản lý giá theo quy định của pháp luật, ngăn chặn hiệu quả tình trạng đầu cơ, găm hàng, tăng giá trái quy định…

Phó Thủ tướng cũng phân tích sâu về công tác điều hành 2 chính sách rất quan trọng ảnh hưởng tới kinh tế vĩ mô là chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ.

Trong đó, đối với chính sách tài khóa, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính rà soát, đánh giá cặn kẽ, kỹ lưỡng việc triển khai các chính sách miễn, giảm, giãn, hoãn thuế, phí, lệ phí, cơ cấu lại thời gian nộp, nhất là đối với một số sắc thuế lớn ảnh hưởng tới thu ngân sách nhà nước, để quyết tâm phấn đấu thực hiện đạt mục tiêu về dự toán, bảo đảm ngân sách nhà nước “thu phải đủ chi”.

Đối với chính sách tiền tệ, Phó Thủ tướng nêu rõ: chúng ta đã thực hiện 4 lần giảm lãi suất (cả lãi suất huy động và lãi suất cho vay); duy trì an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng; giữ ổn định tỷ giá;… Trong bối cảnh thị trường tiền tệ thế giới nhiều biến động, tiềm ẩn rủi ro, giữ được thế này là thành công rất lớn để giữ giá trị đồng tiền Việt Nam, tạo điều kiện cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa; công tác huy động, cho vay, dự trữ ngoại hối…

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai các biện pháp điều hành giá phù hợp đối với một số mặt hàng thiết yếu, tác động lớn đến chỉ số giá tiêu dùng, đời sống người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp như: xăng dầu, khí hóa lỏng, điện, dịch vụ vận tải, vật liệu xây dựng, vật tư nông nghiệp, dịch vụ y tế, giáo dục, lương thực, thực phẩm… “Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, chúng ta còn nhiều việc phải làm. Chỉ tính trong phạm vi Ban Chỉ đạo điều hành giá, có những lúc chúng ta cũng chỉ đạo cũng chưa sát, chưa kịp thời. Đặc biệt là một số nhiệm vụ giao cho các bộ, ngành, các đồng chí thực hiện có khó khăn, vướng mắc gì chưa báo cáo kịp thời và hoàn thành nhiệm vụ thì cũng chưa đạt được tiến độ đề ra”, Phó Thủ tướng nêu rõ.

Đối với công tác điều hành giá trong thời gian còn lại của năm 2023, Phó Thủ tướng lưu ý đến giá xăng dầu và giá mặt hàng lương thực. Theo Phó Thủ tướng, hiện có một số yếu tố như Nga và các nước Arab cắt giảm nguồn cung, dự trữ xăng dầu của một số nước lớn sụt giảm có thể làm giá xăng dầu thế giới đảo chiều, tăng giá vào những tháng cuối năm. Bên cạnh đó là vấn đề biến động giá mặt hàng lương thực, lúa gạo, để vừa xuất khẩu, vừa bảo đảm an ninh lương thực. Do đó, cần phải tiếp tục theo dõi sát tình hình thế giới, đánh giá các tác động để chủ động có giải pháp kịp thời, phù hợp.

Về các giải pháp, Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng tiếp tục giữ ổn định, không để ảnh hưởng, theo dõi sát tình hình để điều hành, nhất là đối với những mặt hàng nền kinh tế đất nước chưa chủ động được (xăng dầu; hàng hóa, nguyên vật liệu nhập khẩu,…) để có giải pháp phù hợp, giữ chỉ số lạm phát theo mục tiêu.

Còn đối với chính sách tiền tệ, tài khóa, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và đầu tư và các bộ, ngành thực hiện điều hành sát với thực tế và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đối với thu ngân sách, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính theo dõi sát tình hình để có giải pháp chỉ đạo ngành thuế, triển khai các giải pháp làm sao thực hiện được nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trong báo cáo trình Trung ương, đạt được dự toán đã đề ra. Đồng thời, chuẩn bị giải pháp để xử lý đối với những địa phương bị hụt thu ngân sách.

Về chính sách tiền tệ, Phó Thủ tướng lưu ý sát tình hình, giữ tỷ giá ổn định, giữ giá trị đồng tiền ở giá thì hợp lý, không tác động nhiều đến kinh tế vĩ mô.

Đối với các mặt hàng quan trọng thiết yếu khác, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động thực hiện quản lý nhà nước các mặt hàng theo thẩm quyền, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý để có biện pháp điều hành phù hợp, chủ động chuẩn bị đầy đủ nguồn hàng để có giải pháp sản xuất, dự trữ, điều tiết hàng hóa phù hợp, bảo đảm nguồn cung, bình ổn giá thị trường phục vụ dịp cuối năm và Tết Nguyên đán, nhất là đối với các mặt hàng quan trọng, thiết yếu như: Xăng dầu, lương thực, thực phẩm (thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm tươi sống), vật liệu xây dựng,..

Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá; công khai thông tin về giá; kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng và tăng giá bất hợp lý; chủ động kiểm tra yếu tố hình thành giá theo quy định tại Luật Giá khi hàng hóa có biến động bất thường.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, đảm bảo kịp thời, minh bạch thông tin về giá và công tác điều hành giá của Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá, nhất là diễn biến giá cả các vật tư quan trọng, các mặt hàng thiết yếu liên quan đến sản xuất và người dân để kiểm soát lạm phát kỳ vọng, ổn định tâm lý người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng cho ý kiến chỉ đạo cụ thể đối với một số mặt hàng, dịch vụ quan trọng.

Cụ thể, về giá điện, Phó Thủ tướng giao Bộ Công thương phối hợp Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trình phương án điều chỉnh giá trước ngày 25/10/2023 theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và trình tự, thủ tục quy định.

Đối với xăng dầu, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Bộ Công thương tiếp tục tập trung triển khai các giải pháp để bảo đảm nguồn cung cho hệ thống phân phối của cả nước; sẵn sàng các biện pháp xử lý kịp thời về giá khi thị trường có biến động.

Đối với Bộ Y tế, căn cứ vào thẩm quyền và sự cần thiết, Phó Thủ tướng đề nghị trình Chính phủ cho ý kiến đối với phương án điều chỉnh giá dịch vụ y tế trong tháng 10/2023; cân nhắc ban hành Thông tư về giá dịch vụ y tế theo trình tự rút gọn.

Đối với các loại hàng hóa, dịch vụ thiết yếu khác, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành theo dõi sát diễn biến tình hình, kịp thời báo cáo, đề xuất giải pháp khi có biến động để xử lý.

Đối với mặt hàng vật liệu xây dựng trong đó có cát san lấp, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng theo dõi chặt chẽ diễn biến cung cầu; đề nghị các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ hiệu quả.