Chưa năm nào gia đình bà Đỗ Thị Hiền, thôn Yên Mỹ, xã Hoàng Khai (Yên Sơn) lại phải nhổ bỏ rau xanh nhiều như năm nay. Bà Hiền cho biết, những năm trước trồng rau vụ Tết bán rất được giá, đặc biệt là các loại rau su hào, bắp cải, rau cần và các loại cải ăn lá. Nhưng năm nay từ Tết đến giờ các loại rau, kể cả rau chất lượng cao như súp lơ xanh, cần tây giá không nổi 3.000 đồng/kg. Bà Hiền tính toán, 1 xe thồ rau bắp cải 30 - 40 kg chỉ được 70.000 - 80.000 đồng, trừ chi phí giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật là lỗ. Giá rẻ, sức tiêu thụ chậm, khiến chất lượng rau giảm sút, bà Hiền buộc phải cắt bỏ hơn 3 sào rau bắp cải, súp lơ làm thức ăn cho cá, gà.

Rau xanh của người dân thôn Yên Mỹ, xã Hoàng Khai không tiêu thụ được.

Hàng chục hộ dân vùng chuyên canh rau thôn Ninh Thái, xã Thái Hòa (Hàm Yên) từ sau Tết cũng bị giảm nguồn thu do rau không tiêu thụ được. Ông Lê Văn Đoàn, một trong những hộ trồng rau nhiều nhất thôn Ninh Thái cho biết, mọi năm sau Tết các nhà hàng, thương lái đánh xe tải nhỏ đến lấy rau thì năm nay gần như vắng bóng.  

Trước tình hình giá rau xanh giảm giá mạnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm và thủy sản tỉnh kiểm tra nắm tình hình sản xuất đầu năm của các địa phương. Ông Nguyễn Văn Thuấn, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản tỉnh cho rằng, giá rau, củ, quả thời gian qua giảm mạnh, phần lớn do diện tích rau vụ đông xuân tại các địa phương đạt năng suất cao, nông dân tập trung thu hoạch ồ ạt để giải phóng đất chuyển sang cây trồng vụ xuân cho kịp khung thời vụ. Một nguyên nhân nữa tác động đến giá rau, củ quả xuống thấp là do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp ở một số tỉnh, thành phố, giao thương hạn chế, hoạt động lễ hội đầu năm tạm dừng kéo theo dịch vụ ăn uống tại các nhà hàng, khách sạn tạm nghỉ. Mặc dù vậy không phải vùng nào, giá rau, củ, quả cũng rẻ, một số nơi vẫn tiêu thụ ổn định. Điển hình như vùng chuyên canh rau thôn Gò Hu, xã Vĩnh Lợi (Sơn Dương) thay vì tập trung trồng rau xanh phổ thông như rau cải các loại, bắp cải... như mọi năm, người dân đã liên kết với Hợp tác xã Sản xuất giống gia cầm Minh Tâm chuyển hướng trồng dưa chuột trái vụ cung ứng vào siêu thị, bếp ăn tập thể đem lại thu nhập rất cao. Trung bình mỗi sào dưa chuột thu từ 8 - 10 triệu đồng/vụ. Bà con thu hoạch dưa chuột đến đâu, Hợp tác xã đến thu mua tại ruộng đến đó với giá từ 7.000 - 8.000 đồng/kg.

Ông Trần Hải Tuyên, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh phân tích, giá xuống thấp do bà con chỉ tập trung trồng một số loại rau, hơn nữa xuống giống đồng loạt cùng thời điểm. Sau khi thu hoạch hết lứa rau trong tháng 1 và tháng 2, nông dân đều đã thực hiện gối vụ và tổ chức sản xuất vụ rau mới. Nếu không tổ chức sản xuất nhịp nhàng, thời gian tới đây dễ rơi vào vòng luẩn quẩn, lúc rau rẻ phải bỏ đi, lúc lại không có rau để bán.

Giá rau, củ, quả giảm sâu như hiện nay chỉ mang tính tạm thời, nhưng qua đó cho thấy hạn chế trong vấn đề trong tổ chức sản xuất, liên kết sản xuất ở các địa phương vẫn tồn tại. Ngoài những yếu tố bị động như dịch Covid-19 khiến giao thương khó khăn, nông sản dồn ứ thì cơ cấu giống, việc đa dạng các chủng loại trong sản xuất rau, củ đáp ứng thị trường cần phải khắc phục. Có như vậy mới gia tăng được giá trị sản phẩm, giảm thiểu tổn thất trong sản xuất.