Tiêu hủy vật chứng trong thi hành án dân sự: Một số vấn đề đặt ra

- Pháp luật quy định, vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế, việc tiêu hủy vật chứng đang bộc lộ một số mặt hạn chế, gây lãng phí nhân lực, trang thiết bị bảo quản.

Đồng chí Nguyễn Tuyên, Chấp hành viên cao cấp, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự cho biết, tiêu hủy vật chứng, tài sản là một trong những khoản thi hành án do cơ quan THADS chủ động tổ chức thi hành. Theo Điều 125 Luật Thi hành án dân sự sửa đổi bổ sung năm 2014 (Luật THADS) trong thời hạn 1 tháng, kể từ ngày ra quyết định thi hành án, Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự phải ra quyết định thành lập Hội đồng tiêu hủy vật chứng, tài sản thuộc diện tiêu hủy theo bản án, quyết định, trừ trường hợp pháp luật quy định phải tiêu hủy ngay. Hội đồng tiêu hủy vật chứng, tài sản gồm Chấp hành viên là Chủ tịch Hội đồng, đại diện cơ quan tài chính cùng cấp là thành viên, đại diện cơ quan chuyên môn tham gia Hội đồng khi cần thiết, Viện kiểm sát cùng cấp kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc tiêu hủy vật chứng, tài sản.

Tiêu hủy vật chứng tại Cục THADS.

Thực tế hiện nay khi công an giao tang vật là ma túy dưới dạng gói niêm phong nhỏ lẻ nên cơ quan THADS chỉ nhận chứ không kiểm tra bên trong. Từ đây dẫn đến tình trạng lo ngại về việc thiếu hụt, mất mát vật chứng đã được niêm phong trong quá trình bảo quản. Chấp hành viên Đào Đức Hải, Phòng Nghiệp vụ và Tổ chức Thi hành án, Cục THADS cho biết thêm: trong thực tiễn, cơ quan THADS tiếp nhận nhiều loại tang vật là ma túy khác nhau như ma túy dạng tổng hợp, dạng viên, bột, dạng cây lá... Cách thức tiêu hủy còn theo hình thức thủ công ví dụ như: đốt cháy, tiêu hủy bằng hình thức bỏ ma túy vào nước hòa tan rồi đổ xuống cống, rãnh... Các hình thức này có thể gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh cũng như cán bộ trực tiếp tham gia tiêu hủy. Do chưa có quy trình riêng biệt cho việc tiêu hủy ma túy các loại nên mỗi đơn vị tiêu hủy theo một cách khác nhau tùy theo tình huống cụ thể, nếu pháp luật có hướng dẫn cụ thể đối với việc tiêu hủy các tài sản đặc thù này thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho lực lượng tiến hành.

Thực tiễn tại tỉnh ta, số lượng án ma túy phát sinh ở các đơn vị thi hành án dân sự không đồng đều, có đơn vị thụ lý số lượng ít, có đơn vị thụ lý số lượng nhiều. Nếu theo quy định trong vòng 1 tháng chỉ có một hoặc một vài vật chứng, tài sản phải tiêu hủy, chẳng hạn 1 phong bì ma túy nhỏ mà phải thành lập một Hội đồng tiêu hủy vật chứng thì rất tốn kém về thời gian, kinh phí, nhân lực. Do vậy, hiện nay quy định về thời gian tiến hành có linh động để đảm bảo tính hiệu quả, phù hợp với thực tiễn và tránh gây lãng phí. Gần đây nhất ngày 26-2, Cục THADS đã tiến hành tiêu hủy 1 lượng lớn ma túy của 9 bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Hội đồng tiêu hủy vật chứng được thành lập theo Quyết định số 05/QĐ-CTHADS ngày 18/02/2022 của Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự. Anh Nguyễn Hoàng Minh, Thư ký Thi hành án cho biết, các tang vật đưa ra tiêu hủy đều còn nguyên niêm phong có đóng dấu của các cơ quan chức năng liên quan và được các thành viên Hội đồng kiểm tra cẩn thận trước khi mang ra xuất để tiêu hủy. Việc làm gộp vài vụ với nhau sẽ giúp cơ quan THA thực hiện đạt hiệu quả cao hơn trong công tác tiến hành, không nhỏ lẻ, lãng phí nhân lực và thời gian.    

Để làm tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong THADS, ngành THADS tỉnh đã xây dựng Quy chế, phân định nhiệm vụ phối hợp với các cơ quan chuyên môn như: Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Công an tỉnh, Sở Tài chính, Sở Tư pháp. Trong đó, định kỳ 3 tháng một lần, cơ quan THADS phối hợp với cơ quan Tòa án và Viện KSND cùng cấp thực hiện rà soát, đối chiếu sổ sách giao nhận bản án, quyết định của hai bên để đảm bảo việc giao nhận bản án, quyết định theo đúng quy định. Việc tiêu hủy vật chứng, tài sản tuân thủ theo đúng trình tự tại Điều 125 Luật thi hành án dân sự, bản án và quyết định thi hành án của Tòa.

Bài, ảnh: Lê Duy

Tin cùng chuyên mục