Lần thứ nhất, Bác ở từ ngày 6-4-1949 đến 16-5-1949, trong căn lán nhỏ theo kiểu nhà sàn gần bờ sông Phó Đáy. Cạnh lán có sân bóng chuyền, nơi Bác và các đồng chí cận vệ chơi bóng mỗi ngày. Tại đây, Bác đã viết bài báo Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng, nói về ý nghĩa, mục đích và phương pháp phê bình. Cũng tại đây, Bác đã chỉ đạo chủ trì các hội nghị Trung ương mở rộng để thảo luận các đề án chính trị, chính quyền, kinh tế… chuẩn bị cho Đại hội Đảng.
Lần thứ hai, Bác ở từ 1-6-1949 đến đầu tháng 1-1950. Thời gian này Bác đã hoàn thành cuốn sách Cần, kiệm, liêm, chính và nhiều bài viết, thư gửi khác. Nổi bật trong số đó là bài thơ Đi thuyền trên sông Đáy, Bác viết nhân chuyến xuôi thuyền về huyện lỵ Sơn Dương thăm lớp học của cán bộ kháng chiến và bài báo Dân vận, Bác viết ngày 15-10-1949.
Lần thứ ba, Bác ở từ tháng 4 đến tháng 9-1950, sau chuyến đi công tác dài ngày ở nước ngoài. Đánh giá về thắng lợi của chuyến đi, Bác nhận định đây là thắng lợi lớn nhất trong lịch sử Việt Nam. Việc Liên Xô và Trung Quốc cùng các nước dân chủ mới thừa nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã phá vỡ thế bao vây của chủ nghĩa đế quốc. Từ đây, cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam được tiếp thêm sức mạnh của cách mạng thế giới, từng bước chuyển sang giai đoạn phản công và tiến công.
Người dân thôn Bòng, xã Tân Trào (Sơn Dương) khắc ghi những ngày, tháng Bác Hồ ở và làm việc tại Khấu Lấu - Vực Hồ.
Tháng 6-1950, tại Khấu Lấu - Vực Hồ, Trung ương Đảng và Bác Hồ quyết định mở chiến dịch Biên giới. Bác chỉ thị “Chiến dịch này chỉ cho đánh thắng, không cho đánh bại”. Tháng 8-1950, Bác Hồ cùng Trung ương Đảng chuẩn y phương án tác chiến của chiến dịch. Đầu tháng 9-1950, Bác Hồ từ Khấu Lấu lên đường đi chỉ đạo chiến dịch Biên giới 1950. Những mốc lịch sử đó đều được mọi người ở đây ghi nhớ. Vào những dịp lễ, tết hay những đợt sinh hoạt hè, đoàn thanh niên đều tổ chức hoạt động về nguồn, sinh hoạt chính trị khu di tích.
Anh Tô Văn Lự, Bí thư Chi đoàn thôn cho biết, các hoạt động sinh hoạt hè của thôn thường xuyên được anh tổ chức tại khu di tích. Anh mong muốn các em thiếu nhi sớm biết, hiểu, trân quý và có ý thức giữ gìn những giá trị lịch sử của dân tộc. Ngoài ra, đoàn viên, thanh niên trong chi đoàn cũng thường xuyên tổ chức dọn dẹp vệ sinh khuôn viên khu di tích, thể hiện sự trân trọng của thế hệ trẻ với lịch sử hào hùng của dân tộc.
Bà Nguyễn Thị Lan, Bí thư Chi bộ thôn Bòng cho biết, khu di tích trước đây nằm trên phần đất của gia đình bà. Năm 2011, khi có chủ trương xây dựng khu nhà bia, gia đình bà và một số hộ dân xung quanh đã đồng thuận để lại đất của mình để xây dựng di tích. Riêng nhà bà đã để hơn 5.000 m2, quãng đường từ quốc lộ vào đến khu di tích cũng được gia đình bà tự bỏ chi phí để đổ bê tông. Vì gia đình ở sát khu di tích nên hàng ngày bà thường xuyên dọn dẹp vệ sinh quanh khu nhà bia. Bà cũng căn dặn con, cháu giữ gìn và trân quý những giá trị lịch sử mà ông cha để lại. Thôn Bòng nơi có Di tích Quốc gia Khấu Lấu - Vực Hồ hiện có hơn 800 nhân khẩu với 180 hộ dân. Kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp. Với sự cần cù, chịu thương chịu khó của người dân, năm 2021, toàn thôn chỉ còn 3 hộ nghèo, hơn 97% gia đình đạt gia đình văn hóa.
75 năm qua, người dân nơi đây vẫn truyền nhau những câu chuyện về Bác và nhắc nhớ nhau cùng xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc. Những năm, tháng Bác Hồ ở và làm việc tại đây được người dân khắc ghi, là động lực để xây dựng quê hương ngày một tươi đẹp. Về thôn Bòng hôm nay, những ngôi nhà cao tầng san sát, cuộc sống người dân đã đủ đầy hơn.
Gửi phản hồi
In bài viết