Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn là giải thưởng nghệ thuật thường niên do báo Thể thao và Văn hóa sáng lập từ năm 2020 nhằm trao cho các sáng tác, trình diễn nghệ thuật dành cho thiếu nhi hoặc của thiếu nhi trong khoảng thời gian từ quý II năm trước đến tháng 5 năm trao giải.

Mùa giải năm nay, có 89 tác phẩm, chùm tác phẩm dự thi với 60 bản thảo và 29 tác phẩm đã công bố hoặc xuất bản. Trong đó, có 9 chùm thơ, tập thơ hoặc series thơ nhiều tập; 19 phim hoặc series phim hoạt hình; còn lại là các tập truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết...

Ban tổ chức cho biết, so với các mùa giải năm 2020 và 2021, số lượng các tác phẩm dự thi ít hơn, nhưng vẫn phong phú về thể loại, tạo nên một bức tranh chung về văn học nghệ thuật “của thiếu nhi”, hoặc “vì thiếu nhi” trong năm xét giải. Bên cạnh những tác giả đã thành danh, ở mùa giải năm nay, đáng chú ý là một số tác phẩm do các em thiếu nhi chỉ mới 9-12 tuổi sáng tác. Các tác giả nhí đã tham gia nhiều vai trò hơn trong các tác phẩm dự thi, như viết bằng tiếng Anh, vẽ minh họa, dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt hoặc ngược lại…

Sau 2 vòng chấm chọn (vòng loại và vòng chấm điểm), Ban sơ khảo gồm 9 thành viên đã chọn được 8 tác phẩm (chùm tác phẩm) xuất sắc nhất để trao giải, gồm:

1. Biệt đội thám tử và Emma thảm họa (2 truyện dài của Quyên Gavoye, NXB Kim Đồng)

2. Cá Linh đi học (bản thảo truyện dài, Lê Quang Trạng)

3. Cơ Bản là Cơ Bản (truyện dài, Phạm Huy Thông, NXB Kim Đồng)

4. Đu đưa trên ngọn cây bàng (bản thảo truyện dài, Nguyễn Hoàng Diệu Thủy)

5. Trường học chẳng có gì vui? (truyện dài, Hải Nam, NXB Kim Đồng)

6. Bản thảo chùm truyện ngắn của Nguyễn Vũ An Băng (9 tuổi)

7. Chiếc dép thất lạc (sách tranh; Tác giả: Geralda De Vos (Bỉ) - Sofia Holt (Thụy Điển), dịch: Kim Ngọc; NXB Kim Đồng)

8. Covid trong mắt trẻ thơ (sách tranh, 7 tập; Lời: Thanh Tâm; Tranh: Thuần Nhiên - Hoàng Phương - Khôi Nguyên - Sinh Hùng - Nguyên An - Tú Uyên - Gia Linh - Trọng Hiếu; Chuyển ngữ: Thuần Nhiên - Sinh Hùng - Hoàng Phú - Hoàng Long; NXB Phụ nữ Việt Nam)

Từ 8 tác phẩm kể trên, Hội đồng giám khảo đã thảo luận và cho điểm, chọn 5 tác phẩm điểm cao nhất để trao 5 giải Khát vọng Dế Mèn (Cricket Desire), trị giá: 10 triệu đồng mỗi giải, cho (xếp theo thứ tự A, B, C tên tác phẩm):

1. Biệt đội thám tử và Emma thảm họa (2 truyện dài của Quyên Gavoye, NXB Kim Đồng)

2. Cơ Bản là Cơ Bản (truyện dài, Phạm Huy Thông, NXB Kim Đồng)

3. Đu đưa trên ngọn cây bàng (bản thảo truyện dài, Nguyễn Hoàng Diệu Thủy)

4. Bản thảo chùm truyện ngắn của Nguyễn Vũ An Băng (9 tuổi)

5. Chiếc dép thất lạc (sách tranh; Tác giả: Geralda De Vos (Bỉ) - Sofia Holt (Thụy Điển), dịch: Kim Ngọc; NXB Kim Đồng)

Cũng tại lễ trao giải, các vật phẩm đấu giá trước và trong sự kiện đã thu về được hàng trăm triệu đồng. Ban tổ chức cho biết, số tiền này sẽ được dành cho việc hoàn thiện cơ sở vật chất cho điểm trường Huổi Khoang (xã Nậm Mằn, Sông Mã, Sơn La).